Thursday, 23 May 2024

අනුර වෙනස් විය යුතුයි !!!

 මහ වැසි මධ්‍යයේ ශ්‍රී ලංකාව තම ස්වෛරී රාජ්‍යයේ නමවන විධායක ජනාධිපති තෝරාගැන්මේ සටනට දිනෙන් දින ළං වෙමින් තිබේ. අප වැනි තුන්වන ලෝකයේ රටකට 77 සිට පැවති සෑම ජනාධිපතිවරණයක්ම අතිශය තීරණාත්මක වූ බවට සැකයක් නොමැත. මක්නිසාදයත් ඒ සෑම වරකම 'රට බේරා ගැනීමේ ' අවසන් අවස්ථාව එළැඹීමයි. මෙලෙස පරම්පරා තුනක් ගෙවුනු තැන සාම්ප්‍රදායික දකුණු ආසියාතික රටක නැවත රට බේරා ගැනීමේ මහඟු මෞලි මංගල්‍යය ඔක්තෝබර් පළමුවන හෝ දෙවන සතියේ එළැඹෙනු ඇත. 


මැතිවරණ කොමිසම විසින් 1981 කෙටුම්පත් කෙරූ ජනාධිපතිවරණ හා පළාත් පාලන පනත ප්‍රකාරව එළැඹෙන සැප්තැම්බර් 17 සිට ඔක්තෝබර් 16 දක්වා දිනක ජනාධිපතිවරණය පැවැත්විය යුතුයි.කොමිසමේ නෛතික රාමුවට අනූකූලව නාමයෝජනා කැඳවිම ජූලි 17 පසුව සිදුකළ යුතු අතර එයින් දින 16 සහ 21 ඇතුළත අපේක්ෂකයන් හෝ ඔවුන්ගේ පක්ෂ විසින් නාමයෝජනා භාරදීම සහ ඇප තැන්පත් කිරීම කළයුතුය. එමෙන්ම උක්ත පනතේ විදිවිධාන අනුව යමින් අවමය දින 28 සහ උපරිමය දින 42 තුළ මැතිවරණ ව්‍යාපාරය හැසිරවිය යුතුය.  එමෙන්ම ආරම්භයක් වශයෙන් මැතිවරණ කොමිසම විසින් මහාභාණ්ඩාගාරයෙන් බිලියන් 10 මුදලක් බලාපොරොත්තුවන අතර  අපේක්ෂකයන්ගේ සහාභාගිත්වය සහ අනෙකුත් අනුශාංගික හේතූන් මත කොමිසම විසින් තවත් මේ මුදල ඉහළ යා හැක. 


පිටත සිට බලන්නකුට තණතිල්ල , විචාරක අට්ටාලය , විනිසුරුවරුන් සහ ප්‍රේක්ෂකයන්  සුදානම් බව පැහැදිලි වුවද , ක්‍රීඩකයන් තවමත් ක්‍රීඩා කරනවාද නැද්ද ලෙස උකටලීව සිටින බව විද්‍යාමාන වන කරුණකි. නීතී ප්‍රකාරව  කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ නීතී පිඨයේ හුන් ජනාධිපති වික්‍රමසිංහ , අන් සියල්ලන්ටම වඩා මේ ජනාධිපතිවරණය පැවැත්විය යුතුබව දනි . ඔහූ ප්‍රාදේශීය සභා සඳහා කළ සෙල්ලම මෙහි නොකරන්නට තරම් අඥාන නොවනුද ඇත. හේතුව නම් පසුගිය වසරේ ප්‍රාදේශීය සභා ඡන්දය පැවැත්විමට නියමිත වූ සමයේ රටේ තිබූ තත්වයට වඩා වර්තමානය තරමක් සංකීර්ණ වීමයි. එමෙන්ම ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය කල් දැමීමෙන් ආණ්ඩුව බලාපොරොත්තු වූවේ මේ ජනාධිපතිවරණයට අවශ්‍ය කාලය ගැනිමත් ඒ කාලය තුළ තරගය තමන්ට අවශ්‍ය පරිදි හසුරවාගැනිමයි  . නමුත් වික්‍රමසිංහයන් වටේ සිටින එක් අයෙකුටවත් තම කුසලතාවන් පෙන්වමින් කිසිදු අමාත්‍යාංශයක වැදගත් සංවර්ධනයක් හෝ කැපීපෙනෙන වෙනසක් ඇති කිරිමට නොහැකිවිය. කිවහැකි එකම සාධනීය පියවර වූවේ විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය  අල් සබ්‍රී විසින් විදේශ ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරිමේ මිළඟ අදියරට මහ බැංකුව සුදානම් බව නිවේදනය කිරිමයි. ඒ අනුව ඇ.ඩො.බි 17 මුදලක් ජුනි මස අවසන ගෙවා දැමිය යුතුය. මෙම මුදල මීට පෙර ගෙවුය යුතු මුදලක් වුවද , ණයහිමියන් සහ මෙරට රජය අතර ඇතිවූ සම්මුතියක ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් ඔවුන් ලබාදුන් සහන කාලය මෙලෙස ලංකා රජය භාවිතා කොට තිබිනි. නමුත් මේ සමඟම රජයේ මුල්‍යය අංශයට මුහුණදීමට දරුණු අවස්ථා කිහිපයක් ඇතිවනු ඇත. පළමුවැන්න චීන ණයහිමියන්ගේ නොසතුටට , ඔවුන් ණය ගෙවිමේදි උද්ගත වන Haircut නොහොත් ලබාගත් ණය සහ ඒ ණයපියවීමට භාවිතා කරන වත්කම් හි පවතින මුල්‍ය වටිනාකම අතර වෙනස පිළිබඳ දක්වන ආකල්පය  . දෙවැනි කාරණය  නම් බාහිර සංචිත වල ගැටලුව , මේ වසර ආරම්භයේ මහ බැංකුවේ අරමුණ වූවේ ඇ.ඩො.බි 5 විදේශ සංචිත  සඳහා යොමුවිමයි. එය බිලියන් 4 දක්වා වර්ධනය වූ අතර, උද්ගත වූ ගැටලූ නොතිබුනා නම් මහ බැංකුව අපේක්ෂිත මට්ටමද ඉක්මනට තිබිනි. එහෙත් ටිරාන් අලස් විසින් ඉදිරිපත් කළ On arrival visa ගැටලූව මත අධික පිබිදීමක් තිබූ ස්ථිර  සංචාරක කර්මාන්තයට යම් විචලනයක සේයාවක් දැනි තිබේ. (මේ සටහන ලියවෙන මොහොත වන විට කටුනායකින් එම වීසා පිළිවෙත ඉවත්කොට ඇත. ) . ඒ අතරම නැවත වරක් ඊශ්‍රායල් ,පලස්තීන ගැටලුව ආරම්භ වී මෙවර ඉරානයද මෙයට මැදිහත් වූ බැවින් ගල්ෆ් ලෝකය නැවත වරක් උණුසුම් වී ඇත , ඒ නිසා ඒ ඒ රටවල සේවයේ නිරත වූ ලාංකීය ශ්‍රමිකයන් රැසක් නැවත මෙරටට පැමිණෙමින් සිටි. මේ කරුණ නිසාත් විදේශගත ශ්‍රමිකයන්ගෙන් ආර්ථිකයට ලැබුනාවූ දායකත්වයේ සියුම් උච්චාවචනයක් වී  ඇත. 


මේ ආර්ථිකමය සංකීර්ණත්වය මත ඉහත පැසසුමට ලක් කළ අල් සබ්‍රීගේ පියවරෙත් දෝස ඇති බව පෙනේ. ජනාධිපති වික්‍රමසිංහයන් විසින් , ගෝඨාභයගේ නික්ම යාමත් සමඟ ආරම්භ  කළ කාර්ඩ් සෙල්ලම් තවම නවතා නැත. මෙය ඔහූගේ සාමාන්‍ය ක්‍රියාපිළිවෙතයි , එහෙත් ඔහූ මතක තබාගත යුතු කරුණ නම් හැටනම ලක්ෂයක ජනතාවගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී තේරිමෙන් දිව්රුම් දූන් ගෝඨාභය පවා හරවා යැවුවේ ජනතා බලයකින් බව. 

කෙසේහෝ ඔහු තවමත් පොහොට්ටූවේ බලාපොරොත්තුව බව පෙනෙන්නට තිබෙන අතර අවසන් තත්පරය තෙක් පොහොට්ටූවේ සහය තමන්ට ලබාගැනිමට ඔහූ සිය උපරීම වීර්‍ය යොදනු ඇත. කිසිදිනක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාමුවක් තුළ ජනාධිපතිවරණයක් ජයග්‍රහණය නොකළ වික්‍රමසිංහයන් , ප්‍රධාන වේදිකාවේ සටනකට පැමිණෙන්නෙ වසර 19 පසුව අවසන් වර තමන්ගේ ප්‍රතිවාදියා වූ රාජපක්ෂගේ සහයෝගය  සමඟ වීම දෛවයේ සරදමක් වැනිය .  


පොහොට්ටූවේ ස්වාධීනත්වයෙන් අපේක්ෂකයකු ඉදිරිපත් වනු ඇතැයි කීම උගහටය . ධම්මික පෙරේරා මුල් නම් පෙළේ ඇසුන නමක් වුවද , පසුගිය මස තුළ ඔහූ වික්‍රමසිංහයන් සමඟ පෙනීසීටිම සහ කටයුතු කිරිම තුළින් , එළැඹෙන ජනාධිපතිවරණයක කුලප්පු ආරච්චිගේ දොන් ධම්මික පෙරේරාගේ ආස්ථානය තරමක් දුරට පැහැදිලිය. 


මේ සටනේ මිළඟ තීරණාත්මක සාධකය වන්නේ අනුර ඇතුළු මාලිමාවේ සටනයි. මේතාක් දුරට ඔවුන් සිය පාලනය මේ ක්‍රියාන්විතය තුළ මෙහෙයවා ඇත. එයින් වික්‍රමසිංහයන් කෙසේවෙතත් පොහොට්ටූව සහ සජිත් සලිත වී ඇති බව පෙනෙන්නට තිබේ. ( මේ සටහනෙන් ජනාධිපතිවරණ සටන තුළ සජිත්ගේ භූමිකාව විස්තර නොකෙරේ ) . ඒ සලිත වීම බිම් මට්ටමේ පොහොට්ටූ පාක්ෂිකයන්ගෙන් මෙන්ම පොහොට්ටූවේ කැත කුණු අතගාමින් අවශ්‍යතාව අනූව ඒ කැත කුණූ ආහාරයට වුවද නොපැකිළෙන කුට්ටිආරච්චි වැන්නවුන්ගේ ක්‍රියාපිළිවෙතින් පෙනේ.  නමුත් මෙහිදි මාලිමාව ඉදිරිපිට එක් දැවැන්ත ප්‍රශ්ණයක් තිබේ. ඒ ප්‍රශ්නය අනුර කුමාර විසින් ඉරාන තානාපති කාර්‍යාලයේ තැබූ ශෝක පණිවිඩය බලා ලිවිමක් වැනි තත්වයට ලඝු නොවේ. සැබෑ ගැටලුව නම් පෞද්ගලික දේපළ අයිතිය , ආයතන පෞගලීකරණය කිරිම සහ ආර්ථිකය විවෘත කිරීම පිළිබඳව මාලිමාවේ අදහස කුමක්ද යන්නයි. ඒ අදහස හරිනිගේ අදහසවත් , ටිල්වින්ගේ අදහසවත් , විජිත හේරත්ගේ අදහසවත් යනුවෙන් වෙනස් විය නොහැක. හේතුව හරිනිගේ ලිබරල්වාදී මතයත් , ටිල්වින්ගේ බෝල්ෂවික් මතයත් එකිනෙක සමපාත නොවන නිසා සැබෑ ලෙස ආයතන පෞද්ගලිකකරණය පිළිබඳ ඔවුන්ගේ සැබෑ පිළිවෙත මෙය බව කියා දැක්විය යුතුය. ඒ සියල්කටම වඩා මාලිමාව තුළ අනුර විසින් ජ.වි.පේ සතු සමාජවාදී පාලන දර්ශනය උඩුදිවිමට ඉඩ නොදිමයි. එයට හේතුකාරකය නම් මාලිමාව ජයග්‍රහණය කළහොත් අනිවාර්යයෙන් ඔවුනට IMF මිළඟ අදියර තුළට යෑමට සිදුවීමත් ඒ ගමනේදි සමාජවාදී ක්‍රමයකට වඩා සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩූ ක්‍රමයකින් ගමන් කිරිම නුවණට හුරු විමයි. අනෙක් වැදගත් කරුණ IMF අනුව මෙරට පෞද්ගලිකකරණය කිරිමට නිදහස් කර ඇති ආයතන සහ අනෙකුත් තරගකාරී ,විභවයක් සහිත එහෙත්  ලාභ ඉපැයිමට අසමත් ආයතන ලැයිස්තු වෙනුවෙන් මාලිමාව සතු ක්‍රියාමාර්ගය.  ඔවුන් එය පෞද්ගලිකකරණය කරන්නෙද , නැතිනම් කළමනාකරණ අයිතිය පෞද්ගලිකකරණය කොට ආයතන අයිතිය ( Ownesrhip  ) රජය සතුව තබාගන්නේද , එහෙමත් නැත්නම් රජයේ ආයෝජනයකින් ආයත ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරිමක් කිරිමෙන් ලාභ උපයන්නේද යන්න සමාජගත කළ යුතු කරුණකි. 



මෙය අනුරගේ තානාපති කාර්‍යාලයේ බලා ලිවිමට වඩා දැනෙන ගැටලුවක් වන්නේ මිනිසුන් මාලිමාව කෙරෙහි 88-89 භීෂණ සමයට එපිටින් බැලුවද ඔවුන්ගේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති කෙරෙහි තවමත් වපරැසින් බැලිමයි. විශේෂයෙන් උගත් මධ්‍යමපාන්තික ආකර්ෂණය වෙනුවෙන් උක්ත කාරණා තුළ සරලව සුගමව ලිහාදැමිය යුතුය. එය එසේනොවුනොත් ආර්ථිකය සංවෘත කොට අපේ දේ අපිම හදාගමු වැනි දර්ශනයකට ඔවුන් යොමු වුවහොත් , නමුත් වත්මන් මාලිමාව සතු ඉදිරිපෙළ එවන් අමනෝඥ පියවරක් නොගනු ඇත. හදිසියේ හරි එවැන්නකට පාර කැපෙනවා නම් ගම්බදව රාජපක්ෂගෙන් ඈත් වී යන ජනතා ආකර්ෂණය අනුර වෙත එනවා වෙනුවට ප්‍රේමදාස වෙත හමායෑම වැළැක්විය නොහැක. 


ඒ නිසා අනුර වෙනස් විය යුතුමයි !!! 

Friday, 17 May 2024

Ha's tale

 

During my recent trip to Vietnam, I had the pleasure of meeting an extraordinary individual. She was my tour guide in Sapa, and her story left a lasting impression on me.



I remember the day vividly. She arrived in the morning, dressed in a traditional Vietnamese outfit adorned with vibrant colors and numerous village accessories. As she approached me with a charming smile, she introduced herself, "Hi, my name is Ha."
"I come from Lao Chai," she began. "This city is my university. All these streets, junctions, and boroughs represent my academic years."
Ha pointed out various locations while sharing stories about her challenging past. Despite her hardships, she spoke English fluently and clearly, which amazed me. In urban areas like Hanoi, finding someone who speaks 50% proper English is rare. Yet, here was Ha, a rural woman with impeccable English.



Ha shared that she had a typical rural childhood in Vietnam, where education is not entirely free. Although primary education is compulsory and tuition-free, supplementary costs like textbooks and uniforms often keep poor children out of school. Students at other levels must pay tuition fees of about VND 100,000 to VND 200,000 (Rs 1800 – Rs 2400) per month, along with additional fees for lunch and facilities. These expenses made it difficult for Ha to continue her education.
Despite these challenges, Ha never stopped learning. Although she couldn't complete primary school, she taught herself three languages by interacting with tourists in Sapa. She also volunteered as an English teacher at several local schools, driven by a desire to give village children the education she missed out on.
Ha's journey is truly inspiring. Her versatility with languages and her energetic personality have propelled her to success. As a part-time tour guide, she leverages her role to enhance her teaching career. Often, she invites her visitors to volunteer in her English classes, providing village kids with valuable exposure to foreigners.
The sad part of Ha's story is that she manages all this while being a single mother, supporting her child, parents, and brother. To be honest life in the countryside is tough, with little attention from the government compared to urban areas. Yet, people like Ha continue to shine and hustle.
Life isn't always fair, but Ha's perseverance is a testament to the human spirit. "Every day comes with a new problem. You can either cry or smile; I always choose to smile," she said.
This incredible woman taught me that no matter the circumstances, we should never give up. Ha's story is a powerful reminder of the strength and determination found in the human spirit.


සංගා.............

2007 ඕස්ට්‍රේලියානූ සංචාරයේ හෝර්බාට් තරගය බලනකොට මම පොඩිම පොඩි කොල්ලෙක්. උදේ පාන්දර නැඟිටගෙන , ගෙදර හැමෝම නිදි වෙලාවක , පෙට්ටී ටීවී එක ඉස්සර...